نقشه فلسطین در حال حاضر
قلمرو فلسطین به سه قسمت عمده ذیل تقسیم شده است:
1) اراضی اشغال‌شده، که کاملاً تحت سیطره صهیونیست‌هاست.
2) نوار غزه، که رژیم اسرائیل از سال 2005، در آن هیچ گونه حضوری نداشته است.
3) کرانه باختری رود اردن
در ادامه، تقسیمات سرزمینی کرانه باختری تشریح گشته است:
منطقه حاصل‌خیر کرانه باختری حدود ۴ قرن، یعنی بین سال‌های ۱۵۱۷ تا ۱۹۱۷ میلادی، تحت سلطه امپراتوری عثمانی قرار داشت؛ اما با فروپاشی و تجزیه عثمانی، پای صهیونیست‌ها به آن باز شد. پس از جنگ میان اعراب و رژیم اسرائیل در سال ۱۹۴۸ میلادی و هم‌چنین، تسلط اردن بر آن، در نهایت، این منطقه با منابع طبیعی فراوان واقع در قسمت غربی رود اردن به خاک کشور پادشاهی اردن هاشمی ضمیمه شد. مدت زیادی از حاکمیت اردن بر این منطقه نگذشته بود که در سال ۱۹۶۷، با وقوع یک درگیری نظامی دیگر بین کشورهای عربی و رژیم اسرائیل، این منطقه با مساحت بیش از ۵۶۰۰ کیلومتر مربع به اشغال رژیم اسرائیل درآمد.
رژیم اسرائیل که گویا دست‌بردار این منطقه نبود، حتی پس از شکل‌گیری توافق «اسلو» در سال ۱۹۹۳ بین رژیم اسرائیل و فلسطینی‌ها نیز ساخت شهرک‌های غیرقانونی در این منطقه را ادامه داد و از این طریق، به دنبال سایه‌انداختن بر مناطق بیشتری از کرانه باختری بود.
تقسیم کرانه باختری به 3 منطقه
طبق توافق اسلو که به امضای «یاسر عرفات»، رئیس وقت سازمان آزادی‌بخش فلسطین و «اسحاق رابین»، نخست‌وزیر وقت رژیم اسرائیل رسید، کرانه باختری به سه منطقه A و B و C تقسیم شد و براساس آن:
- منطقه A که تنها ۱۱ درصد از خاک کرانه باختری را تشکیل می‌دهد، تحت کنترل کامل تشکیلات خودگردان فلسطین قرار گرفت.
- منطقه B با ۲۸ درصد از مساحت کرانه باختری، به صورت مشترک، به رژیم اسرائیل و تشکیلات خودگردان تعلق گرفت؛ بدین صورت که رژیم اسرائیل مسئول تأمین امنیت آن و فلسطینی‌ها مسئول اداره امور شهری آن هستند.
- و در نهایت، منطقه C که دو سوم (۶۱ درصد) مساحت این منطقه را تشکیل می‌دهد، به صورت کامل به مدیریت رژیم اسرائیل سپرده شد.
با این حال، 2900.000 فلسطینی ساکن کرانه باختری، طی سال‌های پس از توافق اسلو، اصلاً از این مدیریت سه‌گانه راضی نبوده‌اند؛ زیرا منازل آن‌ها به بهانه‌های واهی امنیتی در جای جای کرانه باختری تخریب شده است. علاوه بر این، زندگی بیش از ۴۱۸ هزار یهودی شهرک‌نشین در کرانه باختری برای فلسطینیان دردسرهای زیادی داشته و هفته‌ای نبوده است که تعرض شهرک‌نشینان به اراضی فلسطینی‌ها گزارش نشود. در برخی از این گزارش‌ها، آتش‌زدن زمین‌های زراعی فلسطینی‌ها در خلال این نزاع‌ها آمده است که اکثر آن‌ها، با حضور نظامیان صهیونیست در صحنه درگیری، به نفع شهرک‌نشین‌ها پایان یافته است.
نزاع بر سر اورشلیم شرقی
یکی از بخش‌های مورد منازعه در کرانه باختری، اورشلیم (بیت‌المقدس) شرقی است. اورشلیم شرقی که بخش شرقی شهر اورشلیم است، در خلال جنگ عرب‌ها و رژیم اسرائیل و به موجب مذاکرات محرمانه میان اردن و اسرائیلی‌ها، به کنترل اردن درآمد. توافقنامه حاصل از این مذاکرات، در سال ۱۹۴۹، رسماً توسط این دو حکومت به امضا رسید. در ماه‌های بعد، این توافقنامه، به تأیید کنست اسرائیل و پارلمان اردن نیز رسید. با درگرفتن جنگ شش‌روزه میان رژیم اسرائیل و برخی از کشورهای عربی، رژیم اسرائیل موفق شد که اورشلیم شرقی را اشغال نموده و در سال ۱۹۸۰، آن را به قلمرو سرزمینی رژیمخود ضمیمه کند و تمامی اماکن مقدس ادیان ابراهیمی این شهر را تصاحب نماید. گرچه، سازمان آزادی‌بخش فلسطین، از سال ۱۹۸۸ و در پی بیانیه استقلال فلسطین، اورشلیم شرقی را پایتخت سیاسی دولت فلسطین اعلام کرده است، ولی رژیم اسرائیل از پذیرفتن این قانون فلسطینیان امتناع کرده و اجازه این کار را به آنان نمی‌دهد.
در ابتدای دهه ۱۹۸۰، رژیم اسرائیل در اقدامی غیرقانونی، هر دو بخش اورشلیم شرقی و اورشلیم غربی را به صورت واحد، جزء خاک خود(!) به شمار آورد، ولی شورای امنیت سازمان ملل متحد، این تصمیم رژیم اسرائیل را غیرقانونی اعلام کرده و آن را با صدور قطعنامه ۴۷۸ شورای امنیت، محکوم نموده است و خواستار بازپس‌دهی اورشلیم شرقی به فلسطینیان می‌باشد. اما رژیم اسرائیل از پذیرفتن این قطعنامه امتناع نموده و در سال‌های بعد، تلاش کرده است تا اورشلیم واحد را پایتخت سیاسی خود به جهان معرفی بکند! کشورهای غربی که با رژیم اسرائیل، روابط سیاسی دارند، به موجب نزاع بر سر مالکیت بیت‌المقدس شرقی، تل‌آویو را پایتخت سیاسی رژیم اسرائیل پذیرفته‌اند و برخی از آن‌ها به دایر‌کردن کنسولگری در اورشلیم اکتفا کرده‌اند
تخریب هویت و تاریخ فلسطین
از نخسین گام‌های رژیم اسرائیل در جهت تحقق وعده‌های بانیان صهیونیسم، خصوصاً «تئودور هرتزل» مبنی بر ایجاد یک کشور یهود، هویت‌زدایی از فلسطین و یهودی‌سازی آن بوده است که به‌وسیله اقداماتی چون ساخت شهرک‌های غیرقانونی برای اسکان مهاجران یهودی، تخریب روستاهای تاریخی فلسطین، دست‌کاری در معماری مسجدالأقصی و … دنبال می‌شود.
رژیم اسرائیل در راستای دزدیدن هویت فلسطینیان، عملاً حاکمیت کل سرزمین تاریخی فلسطین شامل غزه، کرانه باختری و سایر مناطق اشغال‌شده را از سال 1967 به دست گرفته است؛ به‌گونه‌ای که محل زندگی فلسطینی‌ها را محدود و مشخص می‌کند، دسترسی آنان به خدمات و مشارکت در نظام سیاسی را محدود و بر آن نظارت می‌نماید و نظام ثبت احوال و اسناد هویتی را کاملاً کنترل می‌کند. رژیم صهیونیستی آن‌قدر در اسرائیل‌انگاریِ فلسطین پیش رفته است که شهروندان خود را بر دو قسم می‌داند:
- شهروندان یهودی اسرائیلی (همان یهودیان دیگر کشورها که به فلسطین مهاجرت کرده‌اند)؛
- شهروندان فلسطینی اسرائیلی (همان فلسطینیان ساکن در اراضی اشغال‌شده وطن خود که تحت تابعیت رژیم اسرائیل می‌باشند).
تقسیم‌بندی شهروندان فلسطین و اسرائیل
نظام ثبت احوال رژیم اسرائیل، مواضع تبعیض‌آمیزی را در قبال ساکنین مختلف فلسطین دنبال می‌کند که در ادامه، وضعیت هویتی ساکنان هر منطقه، توضیح داده شده است:
1) اسرائیلی‌ها (5.9 میلیون‌نفر) که اولین گروه از شهروندان اسرائیل به شمار می‌روند، برای زندگی در کل مناطق اشغال‌شده فلسطین و 60 درصد کرانه باختری، آزاد و مشمول عدم تبعیض سیستماتیک و دارای حق رأی هستند.
2) اما اوضاع برای فلسطینیان جور دیگری است. فلسطینی‌هایی که در مناطقِ تحت اشغال زندگی می‌کنند و دومین گروه از شهروندان اسرائیل می‌باشند (1.3 میلیون نفر)، توسط کمیته‌های پذیرش، از زندگی در 68 درصد تمام شهر‌های مناطق اشغالی، محروم بوده و دارای حق رأی و مشمول تبعیض قانونی و عملی هستند.
3)هم‌چنین، فلسطینی‌های بیت‌المقدس شرقی (300.000 نفر) به بیشتر مناطق دسترسی دارند؛ اما اگر خارج از بیت‌المقدس زندگی کنند، احتمال ابطال سند هویتی‌شان (شناسنامه/کارت‌ملی) وجود دارد و مشمول تبعیض قانونی و اشغال نظامی و عدم حق رأی هستند.
4)فلسطینی‌های کرانه باختری (2.3 میلیون نفر) نیز از زندگی در تمام کرانه غربی، به غیر از 40 درصد آن، به خاطر وجود شهرک‌نشینان و حضور نظامیان اسرائیل، محروم بوده و مشمول تبعیض قانونی و اشغال نظامی و عدم حق رأی هستند.
5)علاوه بر این‌ها، فلسطینی‌های نوار غزه (1.6 میلیون نفر) هم از سال 2007، از زندگی در بیرون از غزه ممنوع شده‌اند و مشمول تبعیض قانونی و اشغال نظامی و عدم حق رأی هستند.
6)هم‌چنین، فلسطینی‌های تبعیدی (5.7 میلیون‌نفر) از بازگشت به هرجای فلسطین (مناطق اشغال‌شده یا اشغال‌نشده) محروم هستند و از نظام ثبت احوال و سند هویت و حق رأی مستثنی شده‌اند.1
وضعیت سند هویتی ساکنان فلسطین در هر بخش از این سرزمین، به صورت خلاصه، در جدول ذیل آمده است:
| آیا شهروند اسرائیل محسوب می‌شوند؟ | جمعیت آنان چه‌قدر است؟ | به چه مناطقی از فلسطین دسترسی دارند؟ | وضعیت تبعیض درباره آنان چگونه است؟ | آیا از حق رأی برخوردار هستند؟ | ||
| اسرائیلی‌ها | یهودیان اسرائیلی | بله | 5.9 میلیون‌نفر | برای زندگی در کل مناطق اشغال‌شده فلسطین و 60 درصد کرانه باختری، آزاد هستند. | مشمول عدم تبعیض سیستماتیک هستند. | بله |
| فلسطینی‌ها | فلسطینیان ساکن مناطق اشغالی | بله | 1.3 میلیون نفر | توسط کمیته‌های پذیرش، از زندگی در 68 درصد تمام شهر‌های مناطق اشغالی، محروم هستند. | مشمول تبعیض قانونی و عملی هستند. | بله |
| فلسطینیان ساکن اورشلیم شرقی | خیر | 300.000 نفر | به بیشتر مناطق دسترسی دارند؛ اما اگر خارج از بیت‌المقدس زندگی کنند، احتمال ابطال سند هویتی‌شان (شناسنامه/کارت‌ملی) وجود دارد. | مشمول تبعیض قانونی و اِشغال نظامی هستند. | خیر | |
| فلسطینیان کرانه باختری | خیر | 2.3 میلیون نفر | از زندگی در تمام کرانه غربی، به غیر از 40 درصد آن، به خاطر وجود شهرک‌نشینان و حضور نظامیان اسرائیل، محروم هستند. | مشمول تبعیض قانونی و اِشغال نظامی هستند. | خیر | |
| فلسطینیان نوار غزه | خیر | 1.6 میلیون نفر | از سال 2007، از زندگی در بیرون از غزه ممنوع شده‌اند. | مشمول تبعیض قانونی و اِشغال نظامی هستند. | خیر | |
| فلسطینیان تبعیدی | خیر | 5.7 میلیون‌نفر | از بازگشت به هرجای فلسطین (مناطق اشغال‌شده یا اشغال‌نشده) محروم هستند | و از نظام‌ِ ثبت احوال و سند هویت مستثنی شده‌اند. | خیر | |
جالبه بدونید نژادپرستی اسرائیلی‌ها علاوه بر فلسطینیان گریبانگیر سیاه‌پوستان هم شده!
