نقش ایالات متحده در تشکیل داعش

ایالات متحده با آگاهی کامل از پیامدهای اقداماتش، به طور عمدی شرایطی را ایجاد کرد که ظهور داعش را تسهیل نماید. تهاجم به عراق در سال ۲۰۰۳ منطقه را بی‌ثبات کرد و خلأ قدرتی به وجود آورد که گروه‌های افراطی مانند AQI از آن بهره‌ بردند.⁶ حمایت از شورشیان سوری، که برخی از آن‌ها تندرو بودند، منابع و فرصت‌هایی را برای گسترش داعش فراهم نمود.

اظهارات مقامات سابق مانند مایکل فلین نشان می‌دهد که ایالات متحده با آگاهی از خطرات، تصمیم به حمایت از گروه‌هایی گرفت که شامل عناصر افراطی بودند. در حالی‌که سیاست رسمی ایالات متحده حمایت از نیروهای میانه‌رو اعلام میشد، عذرخواهی‌های مکرر آمریکا در رساندن کمک‌های نظامی به نیروهای افراطی، جایی برای شک باقی نمی‌گذاشت که آمریکایی‌ها برای به قدرت رسیدن عناصر افراطی تعمد دارند. به عنوان مثال، برنامه پنتاگون برای آموزش شورشیان سوری در سال ۲۰۱۴ که ۱۵۰ جنگجو تولید کرد، به خاطر کمک رساندن به گروه‌های افراطی در سال ۲۰۱۵ متوقف شد.⁷

ایالات متحده و ناتو پس از سرنگونی قذافی در لیبی، انتقال سلاح‌ها از انبارهای لیبی به سوریه را تسهیل کردند. این سلاح‌ها از طریق شبکه‌ای مخفی (موسوم به “rat line”) با همکاری ترکیه، عربستان سعودی و قطر به دست شورشیان، از جمله گروه‌هایی که به داعش پیوستند، رسید.⁸

در ژوئن 2014، داعش مقادیر زیادی تجهیزات نظامی آمریکایی را از عراق تصرف کرد و بدون هیچ مانعی از سوی ایالات متحده به سوریه برد. این در حالی بود که آمریکا توانایی حمله به کاروان‌های داعش را داشت، اما اقدامی نکرد.⁹

متحدان ایالات متحده نیز، از جمله عربستان سعودی، ترکیه و قطر، نقش مهمی در تأمین مالی و لجستیکی داعش داشتند. عربستان در سال‌های اولیه شورش در سوریه، ترکیه از طریق مرزهای خود، و قطر با تأمین مالی به رشد داعش کمک کردند. آمریکا یا از این اقدامات چشم‌پوشی کرد یا به طور غیرمستقیم در آن مشارکت داشت. جو بایدن، معاون رئیس جمهور آمریکا، در یک جلسه پرسش و پاسخ در هاروارد، به این موضوع اذعان کرد؛ در حالی که هرگونه تأیید یا دخالت ایالات متحده در این حمایت را انکار کرد. در واقع، این کشورهای نیابتی به ایالات متحده این امکان را دادند که حمایت خود از گروه‌های افراطی انکار کند. بنابراین، رشد داعش پیامد ناخواسته سیاست‌گذاران بی‌کفایت ایالات متحده نیست، بلکه بخشی از یک تصمیم برنامه‌ریزی شده برای سرنگونی دولت‌های ملی‌گرا در خاورمیانه با استفاده از گروه‌های افراطی است.¹⁰

ایالات متحده با مداخلات نظامی و سیاست‌های خارجی خود، به ویژه تهاجم به عراق در سال ۲۰۰۳ و حمایت از شورشیان سوری، به طور عمدی و برنامه‌ریزی‌شده داعش را خلق کرد. سند DIA سال ۲۰۱۲ و اظهارات مقامات سابق، آگاهی و قصد آمریکا برای استفاده از داعش به عنوان ابزاری برای بی‌ثبات‌سازی و بالکانیزاسیون خاورمیانه را تأیید می‌کنند. این اقدامات، بخشی از استراتژی کلان آمریکا ذیل طرح‌های ینون، Clean Break و PNAC محسوب می‌شد و ظهور داعش نه یک اشتباه، بلکه نتیجه‌ای طراحی‌شده از این سیاست‌ها بود.