خرید اراضی از سوی صهیونیست‌ها در فلسطین و آغاز اشغالگری
هدف جنبش صهیونیسم که در اواخر قرن نوزدهم ظهور کرد، ایجاد سرزمینی تماماً یهودی در فلسطین بود. یکی از شخصیت‌های محوری در این جنبش، بارون ادموند دو روچیلد، بانکدار و سرمایه‌دار فرانسوی بود که نقشی تعیین‌کننده در فراهم‌کردن مراحل اولیه اسکان یهودیان در فلسطین داشت. در همین راستا شایسته است که به طور مختصر راهبردها و شیوه عمل رهبران جنبش، ازجمله روچیلد را در زمینه خرید اراضی فلسطینی، قبل از تأسیس اسرائیل در سال 1948 و اهمیت این اقدام در مراحل بعدی پروژه صهیونیستی مورد بررسی قرار گیرد.
جنبش صهیونیسم اولیه و آغاز هجوم یهودیان به مناطق فلسطین
پیدایش جنبش صهیونیستی را می‌توان اواخر دهه 1800 در نظر گرفت، زمانی که یهودیان اروپایی به (بهانه) فرار از یهودستیزی فزاینده و در اندیشه ایجاد یک سرزمین خودمختار برای خود به فلسطین مهاجرت کردند. «اولین گروه مهاجران یهودی » (1903-1882) موج ابتدایی انتقال یهودیان به فلسطین که در آن زمان بخشی از امپراتوری عثمانی محسوب می‌شد، را به راه انداختند. در این دوره با حمایت و کمک های مالی هنگفت ثروتمندان یهودی، به‌ویژه خانواده روچیلد، گسترش جوامع کشاورزی تحت عنوان «مشاووت » در دستورکار صهیونیست‌ها قرار داشت
گام اول، خرید زمین از سوی روچیلد
همچنین، صهيونيست‌ها در سال 2022، هر هفته، به‌طور میانگین 30 بار به اين منطقه حمله می‌کردند که 16 حمله منجر به تلفات یا خسارت مالی شده و 14 مورد آن، آزار و اذیت، ارعاب، یا ورود غیرمجاز به منازل بوده است. طی این خشونت‌ها، 46 نفر مجروح شدند، 241 درخت صدمه دیدند، 6 دام دزدیده، کشته یا زخمی شدند و به 14 وسیله نقلیه آسیب رسیده است.
در سال‌های 2017 تا 2022، خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی علیه فلسطینیان، 96 درصد افزایش پیدا کرد؛ به گونه‌ای که در این حوادث، 13 فلسطینی توسط اسرائیلی‌ها کشته شدند! میزان خشونت شهرک‌نشینان اسرائیلی در سال 2022، 1571 حمله، از جمله تلفات، خسارت اموال، آزار و اذیت، ارعاب و ورود غیرمجاز به منازل بود و هر ساله بیشتر می‌شود.(Premiere Urgence Internationale Palestine)
لغو اقامت صاحبان اصلي فلسطین
جالب است بدانید که روچیلد را به دلیل حمایت‌های مالی قابل توجهش از شهرک‌سازی‌های ابتدایی یهودیان در فلسطین، اغلب به‌عنوان «پدر اسرائیل مدرن» می‌شناسند. طرح او که با کمک رهبران اولیه صهیونیست توسعه یافت، خرید اراضی فلسطینیان و کمک به ایجاد جوامع کشاورزی، به‌عنوان پایه و اساس کشوری بود که آنها در نظر داشتند در نهایت به تأسیس آن نائل آیند. رویکرد او در مقایسه با دیگران رهبران صهیونیست، بیشتر بر خرید زمین متمرکز بود تا تکیه صرف بر ابزار دیپلماتیک و یا کسب حمایت‌های سیاسی.
کمک‌های مالی: روچیلد سرمایه‌گذاری قابل‌توجهی در ایجاد شهرک‌های کشاورزی یهودی‌نشین انجام داد. او وجوهی به مبلغ تقریباً چهل میلیون فرانک (معادل بیش از 200 میلیون دلار امروز) برای توسعه اراضی و بهبود شرایط زندگی مهاجران یهودی در فلسطین اهدا کرد. استراتژی خرید زمین: روچیلد و رهبران صهیونیست بر روی دستیابی به زمین‌های کشاورزی در مناطق استراتژیک فلسطین تمرکز کردند و اغلب هم آنها را از مالکانی خریداری می‌کردند که در فلسطین حضور نداشتند. این تاکتیک نه‌تنها دستیابی به اراضی موردنیاز مهاجران یهودی را تضمین می‌کرد، بلکه ضرورت رویارویی و تقابل مستقیم با اعراب محلی که در آن زمان مطلوب نبود را هم کنار می‌زد، زیرا معاملات عمدتاً از طریق مذاکرات مالی (خارج از فلسطین) انجام می‌شد.
نقش راهبرد خرید اراضی در طرح کلان جنبش صهیونیستی
تحقق موفقیت‌آمیز استراتژی خرید اراضی، به‌عنوان مرحله اول طرح کلان صهیونیست‌ها، به طور قابل‌توجهی انگیزه‌ها و آرمان آنها را تقویت و زمینه را برای تحولات آینده فراهم کرد:
ایجاد نهادهای یهودی: تملک زمین، لاجرم ایجاد برخی نهادهای ضروری جهت گرداندن امور درون جوامع یهودی را اجتناب‌ناپذیر می‌ساخت؛ نهادهایی که از طرف دیگر، جهت تسهیل‌سازی و زمینه‌سازی تأسیس دولت آینده یهودیان هم بسیار حیاتی بود. به‌طورکلی، حمایت روچیلد باعث ایجاد نهادهایی مانند جوامع کشاورزی، مؤسسات آموزشی و خدمات بهداشتی مختص مردمان یهود منطقه شد و جامعه‌ای منسجم را ایجاد کرد که تدریجاً می‌بایست به سمت استقلال و خودمختاری حرکت می‌کردند.
احیای فرهنگی: صهیونیست‌ها با تصاحب زمین و ایجاد جوامع کشاورزی، نه‌تنها مدعی سرزمین فلسطین شدند، بلکه احیای فرهنگی را در میان مهاجران یهودی تازه‌وارد ترویج می‌کردند. راهبرد خرید اراضی و استقرار یهودیان در فلسطین به شکل‌گیری و احیای احساس هویت ملی و فرهنگ جمعی در میان یهودیان پراکنده‌ای که از سراسر اروپا و مکان‌های دیگر آمده بودند منجر شد.
اهرم دیپلماتیک: با مشخص‌شدن وضعیت فلسطین، به‌ویژه با پس‌زمینه جنگ جهانی اول، زمین‌های در دست یهودیان و جوامع مستقر آنها در فلسطین، اهرم‌های قابل‌توجهی را در مذاکرات با قدرت‌های جهانی در اختیار رهبران جنبش صهیونیستی قرار دادند. صدور اعلامیه بالفور در سال ۱۹۱۷، که بیان کننده حمایت بریتانیا از تأسیس «خانه ملی یهودیان» در فلسطین بود، تحت تأثیر بسترهای ایجاد شده توسط راهبرد خرید اراضی و حضور تثبیت شده یهودیان در فلسطین انجام گرفت.
افزایش تنش: افزایش تعداد شهرک‌های یهودی و خرید زمین باعث تنش‌های محسوس با ساکنان عرب فلسطین شد و زمینه را برای درگیری‌های آینده فراهم کرد. نابرابری بین مالکیت زمین یهودیان و بی زمینی اعراب به یک نقطه اختلاف پایدار تبدیل شد و بر پویایی هر دو جامعه تأثیر گذاشت.
استراتژی خرید زمین‌های فلسطینیان که پیش از سال ۱۹۴۸ توسط روچیلد و دیگر رهبران صهیونیستی هدایت می‌شد، یکی از اجزای حیاتی جنبش تأسیس اسرائیل بود. این گام‌ها به پایه‌گذاری جوامعی کارآمد منتج شد که شیوه‌های کشاورزی درونی خود را به اجرا می گذاشت، فرهنگ یهودی احیا شده را تقویت کرد، و در نهایت رهبران یهودی را در مباحثات و رایزنی های دیپلماتیک با قدرت‌های جهانی در موقعیت مطلوب قرار داد. با این حال، این استراتژی همچنین بذرهای درگیری میان اعراب و یهودیان را در فلسطین کاشت که در دهه‌های بعدی شدت افزایش یافت و تاکنون نیز ادامه دارد؛ راهبرد آنها رابطه پیچیده بین سرزمین، هویت و جاه‌طلبی‌های ملی یهودیان را هم مدنظر قرار داده بود و ضمن اینکه هر سه این موارد را در کنار هم تقویت می‌کرد، پیوند میان آنها را هم مستحکم‌تر می‌کرد.
از طریق این بررسی کلی، می‌توان دریافت که کمک روچیلدها به جنبش صهیونیستی صرفاً مالی نبوده است. آنها در شکل‌دادن به آینده استقرار یهودیان و تشکیل دولت یهودی در فلسطین نقش اساسی داشتند و بر چشم‌انداز سیاسی – اجتماعی منطقه حتی برای نسل‌های آینده هم تأثیر گذاشتند.
در دوره‌های منتهی به تأسیس اسرائیل، صهیونیست‌ها بخش‌های قابل‌توجهی از اراضی فلسطین را خریداری کرده بودند که منبع تنش و درگیری با جمعیت عرب‌های محلی شد. برخی نکات در خصوص اتفاقات آن دوره، در حوزه خرید اراضی از فلسطینیان شامل موارد زیر است:
راهبرد تصاحب اراضی و ریشه درگیری‌ها بین اعراب و صهیونیست‌ها
تصاحب اراضی مردم فلسطین توسط جنبش صهیونیستی، به‌ویژه در دوره قیمومیت انگلیس، نقطه عطف آغاز درگیری‌ها بین یهودیان و مردم فلسطین بود. این سیاست تصاحب زمین از سوی صهیونیست‌ها، عمدتاً بر روی زمین‌های قابل‌کشت متمرکز بود که کمیاب و بسیار ارزشمند بودند. بسیاری از فروشندگان زمین‌های فلسطینی در طول دهه 1920، مالکان غایب ثروتمندی بودند که به دلیل ترس و نگرانی از جنگ و به دلایل مالی زمین را فروختند . به طور ویژه، در طول دهه 1930، مشکلات اقتصادی فزاینده باعث شد که برخی از صاحبان املاک و دهقانان کوچک فلسطینی زمین‌های خود را به صهیونیست‌ها بفروشند؛ آنها بسیاری از کشاورزان مستاجر را هم مجبور به ترک بدون غرامت زمین‌های خود کردند.
شخصیت‌های کلیدی فلسطینی در فروش زمین:
شخصیت‌های برجسته فلسطینی که در راهبرد فروش زمین صهیونیست‌ها شرکت داشتند، رهبرانی از خانواده‌های برجسته عرب بودند، ازجمله:
-عونی عبدالهادی که به‌عنوان یک واسطه جهت واگذاری زمین‌های فلسطینیان به جنبش صهیونیستی عمل می‌کرد و از این معاملات سود می‌برد.
-خاندان حسینی به‌ویژه محمدامین حسینی که در این دوره از بزرگان فلسطینی محسوب می‌شد و در راستای راهبرد خرید زمین‌های کشاورزی مدنظر صهیونیست‌ها عمل کرد.
این افراد در میان اعراب فلسطینی و اکثریتی که در اقدام آنها مشارکت نداشتند، به‌عنوان خائن و وطن‌فروش لقب گرفتند، زیرا صرفاً به ثروتمند ساختن خود و ضربه‌زدن به هم‌وطنانشان و درعین‌حال تسهیل تصرف سرزمین‌هایشان توسط صهیونیست‌ها مشغول بودند.
اثرات متعاقب راهبرد خاص، خرید اراضی از مالکان بزرگ فلسطینی:
روش خرید زمین از مالکان بزرگ عرب، که اغلب با اخراج ساکنان آن همراه بود، تنش و احساس نارضایتی را در میان مردم محلی فلسطین تشدید کرد. گسترش این تصور که برخی از بزرگان فلسطینی از طریق فروش زمین‌های خود به قیمت جان و منافع هم‌وطنانشان ثروتمند می‌شوند و اهمیتی به آینده آنها نمی‌دهند، منجر به افزایش درگیری‌های اجتماعی داخلی مهم‌تر در میان اعراب شد. بعلاوه مجدداً این روش باعث می‌شد که صهیونیست‌ها خود مستقیماً درگیر نشوند و از برخی از افراد بومی در راه اهدافشان استفاده کنند.
در مجموع، ترکیب شیوه خرید زمین صهیونیست‌ها و نقشی که برخی فلسطینیان در این معاملات ایفا کردند، وضعیت پیچیده‌ای را ایجاد کرد که زمینه را برای درگیری‌های آینده و اشغالگری صهیونیست‌ها فراهم کرد.
به‌طورکلی، بارون ادموند دو روچیلد حتی قبل از صدور اعلامیه بالفور به طرق مختلف، به ایفای نقشی مهم در توسعه جوامع یهودی در فلسطین پرداخت، بهتر است در اینجا به طور مختصر برخی از آنها معرفی شوند:
حمایت مالی از شهرک‌سازی‌های یهودیان: روچیلد بودجه تأسیس چندین شهرک یهودی‌نشین اولیه در فلسطین را تأمین کرد. حمایت مالی او بسیار مهم بود زیرا او از پروژه‌های کشاورزی و احداث نهادهای اساسی در شهرک‌هایی که برای اقدامات بعدی استعمارگرایانه یهودیان حیاتی بودند، حمایت کرد. برای مثال، احداث تاکستان‌ها و مزارع و تعهد او به احیای زندگی کشاورزی یهودیان در فلسطین جنبه خاصی از هویت نوین آنان را شکل داد و باعث فراهم‌شدن زمینه اقدامات مرتبط دیگر شد.
مدیریت و اداره شهرک‌های یهودی‌نشین: او در مدیریت این شهرک‌ها مشارکت داشت و با اعزام کشاورزان و کارشناسان متخصص برای کمک به شهرک‌نشینان یهودی در برنامه‌ریزی و ساختاردهی متناسب اقداماتشان در زمین‌های کشاورزی، به طور کامل از گروه‌های مهاجر حمایت کرد. این کمک او، به تأسیس موفق جوامع کشاورزی یهودی و تثبیت وضعیت آن منجر شد.
کمک به تشکیل سازمان‌ها و نهادهای یهودیان: نفوذ روچیلد همچنین به تأسیس سازمان‌های مهمی مانند انجمن مهاجرتی یهودیان منجر شد که در ترویج اسکان یهودیان و ارتقای اراضی کشاورزی آنان در فلسطین نقش اساسی داشت. او تمرکز خود را بر روی رویکردی سازماندهی‌شده‌تر جهت اسکان این یهودیان مهاجر معطوف کرد و به‌جای استفاده از رویکرد کنترل مستقیم، از طریق این گروه‌ها به گسترش حضور یهودیان در فلسطین پرداخت.
تشویق یهودیان به مهاجرت به فلسطین: روچیلد با بهبود چشم‌انداز اقتصادی فلسطین از طریق سرمایه‌گذاری‌های خود، به طور غیرمستقیم یهودیان را تشویق و ترغیب می‌کرد که به آن منطقه مهاجرت کنند و مقیم آنجا شوند. اقدامات او شرایطی را ایجاد کرد که یهودیان با رسیدن به این تصور که سرزمین فلسطین احیاگر آمال و آرزوهای آنهاست به مهاجرت به آنجا جذب شوند.
ابتکارات روچیلد زمینه مهمی را برای اقدامات و نقشه‌های بعدی که بیانیه بالفور یکی از آنها بود، ایجاد کرد. کمک‌های او در ایجاد حضور بادوام و تثبیت شده یهودیان در فلسطین و زمینه‌سازی برای تحولات سیاسی آینده بسیار مهم بود.
به‌غیراز روچیلد، صهیونیست‌های سرشناس دیگری نیز در طرح خرید اراضی با او همکاری می‌کردند
اسناد موجود در درجه اول حاکی از نقش روچیلد در خرید اراضی برای اسکان صهیونیست‌ها است. بااین‌حال، این اسناد نشان می‌دهد که شخصیت‌ها و سازمان‌های کلیدی دیگر به‌غیراز شخص روچیلد نیز در این امر دخیل بوده‌اند، ازجمله:
بارون موریس دو هیرش : او در تأسیس انجمن مهاجرت یهودیان (JCA) در سال 1891 نقش داشت؛ هدف این انجمن در ابتدا اسکان یهودیان روسیه در مکان‌های مختلف بود، اما در نهایت به محرکی مهم در راستای اقدامات استعمارگرایانه صهیونیست‌ها در فلسطین در کنار نهادهای دیگری مانند صندوق ملی یهودیان تبدیل شد.
اسموند گلداسمید : او هم به طور فعال در اقدامات و نقشه‌های JCA همکاری و مشارکت داشت و بعداً خود، انجمن مهاجرتی یهودیان فلسطین (PICA) را تأسیس کرد که مهم‌ترین وظیفه آن خرید اراضی برای یهودیان در فلسطین بود. سازمان او نقش مهمی در تملک اراضی فلسطینیان ایفا نمود.
یهودی‌ها چه مقدار زمین از فلسطینی‌ها خریدند؟
مطابق اسناد مشخص است که در دوران قیمومیت بریتانیا، و قبل از تأسیس اسرائیل، رهبری یهودیان صهیونیست تنها توانسته بود حدود شش درصد از زمین‌های فلسطین را خریداری کند. در این سند آمده است که جنبش صهیونیستی تنها تا پایان دوره قیمومیت با استفاده از این روش به این بخش کوچک از اراضی فلسطینی دست‌یافته که نشان‌دهنده توجه آنها به ابزارهای دیگر از جمله استفاده از زور برای تصاحب زمین در دوره‌های بعد است. بنابراین، کل زمین‌های خریداری شده از فلسطینی‌ها نسبت بسیار کم، و تنها به حدود شش درصد از زمین‌های قابل‌کشت قبل از درگیری‌های بزرگ که منجر به سلب مالکیت گسترده شد، می‌رسید.
درمجموع، تصاحب اراضی فلسطینیان توسط مهاجران یهودی قبل از سال 1947 ابتدا با راهبردهای خرید و متعاقباً با استفاده از ابزارهای قهری به پیش رفت. درواقع، در ابتدا، در اواخر قرن 19 و اوایل قرن 20، اراضی موردنیاز صهیونیست‌ها عمدتاً از طریق خرید به دست می آمد. با این حال، فرآیند خرید اغلب از زمین‌داران عرب ثروتمندی که در فلسطین حضور نداشتند انجام می‌شد که زمین‌هایشان را می‌فروختند، و منجر به آواره شدن مستاجران فلسطینی شدند. به‌عنوان مثال، در طول دهه 1920، بسیاری از فروشندگان زمین، مالکان ثروتمندی بودند که تحت تأثیر شرایط نامساعد مالی جنگ جهانی اول، زمین‌های خود را به صورت نقدی و به سرعت فروختند. با تداوم مشکلات اقتصادی در دهه 1930، حتی دهقانان خرده پا هم شروع به فروش اراضی خود و معاوضه آن در قبال پول کردند که منجر به اخراج بسیاری از ساکنان و کشاورزان مستاجر فلسطینی با پرداخت حداقل غرامت، از از ملک هایشان شد.
بااین‌حال، تصاحب زمین با استفاده از زور، در نهایت به رویکرد اصلی صهیونیست‌ها تبدیل شد، به‌ویژه با تشدید تنش‌ها بین جمعیت یهودیان ساکن و اعراب محلی. در دوره قیمومیت بریتانیا، سیاست‌های مصادره زمین به طور گسترده، به نفع اسکان یهودیان اجرا می‌شد، و این کار اغلب با وضع قوانین و مقررات فوق‌العاده انجام می‌گرفت که اجازه سلب مالکیت بدون غرامت را به یهودی‌ها می‌داد.
بدون دیدگاه